zwalczanie kleszczy w ogrodzie

Kleszcze na działce

Działki i ogrody znajdujące się obok naszych domów są wspaniałymi miejscami wypoczynku. Niestety w miejscach tych coraz częściej pojawiają się kleszcze.

Pajęczaki te bo właśnie do tej grupy stawonogów zaliczane są kleszcze w przeszłości występowały głównie na terenach leśnych. Tereny te nadal pozostają głównym terenem ich występowania. Coraz częściej zdarza się jednak, że kleszcze pojawiają się również poza lasami w tym na terenie wspomnianych działek i ogrodów.

zwalczanie kleszczy w ogrodzie

Dotyczy to zwłaszcza działek i ogrodów znajdujących się w pobliżu terenów leśnych lub powiązanych z korytarzami ekologicznymi. Zwiększenie się zasięgu występowania kleszczy wynika głównie z ocieplania się klimatu. Do zwiększenia zasięgu występowania tych pajęczaków przyczyniają się zwłaszcza łagodne zimy.

W chwili obecnej bezsprzecznym jest, że klimat dalej będzie się ocieplał w związku z czym również zasięg występowania kleszczy na terenie Polski będzie rósł. Dotyczyć to będzie zwłaszcza terenów górskich w których dawniej nie występowały ponieważ ich jaja były niszczone przez niskie temperatury. Zmiany klimatyczne sprawiają, że kleszcze stają się coraz powszechniejsze mimo iż coraz popularniejsze staje się odkleszczanie czyli zwalczanie kleszczy.

Ze względu na zagrożenie istniejące ze strony kleszczy nie są one pożądanymi gośćmi na terenie naszych działek i ogrodów. Dlatego z naszego artykułu dowiecie się jak się pozbyć kleszczy z działki, jak się pozbyć kleszczy z ogrodu, jak wygląda zwalczanie kleszczy na działce, jak wygląda zwalczanie kleszczy w ogrodzie, jak wybić kleszcze z działki, jak wybić kleszcze z ogrodu, jak zlikwidować kleszcze na działce i jak zlikwidować kleszcze w ogrodzie.

Czym są kleszcze ?

Kleszcze są pasożytniczymi pajęczakami. W Polsce występuje kilka gatunków kleszczy. Najpowszechniejszym z nich jest kleszcz pospolity i to właśnie ten gatunek będziemy mieli na myśli pisząc kleszcze.  Poza kleszczem pospolitym w Polsce często występuje kleszcz gołębi występujący na lub w pobliżu strychów których pojawiają się lub w przeszłości pojawiały się gołębie.

Jak wyglądają kleszcze ?

Samce kleszczy mają 1,5-2,5 milimetra długości. Rozmiary samic kleszczy i ich kolor są zróżnicowane w zależności od tego, czy są one głodne, czy też ich ciała wypełnione są będącą pokarmem kleszczy krwią. Głodne samice mają od 2,5 do 4 milimetrów długości, a najedzone do 14 milimetrów.

Gdzie żyją kleszcze ?

Kleszcze najczęściej pojawiają się w wilgotnych lasach mieszanych i liściastych. Szczególnie często występują one w tych lasach w podszyciu których znajdują się paprocie.

Na terenie działek i ogrodów kleszcze występują głównie w zaroślach, krzewach i na małych drzewkach.

Kiedy kleszcze są najbardziej aktywne?

Kleszcze najbardziej aktywne są w maju, czerwcu i wrześniu. W lipcu i w sierpniu ich aktywność spada na skutek wysokich temperatur. Wysokie temperatury powodują spadek wilgotności powietrza. Sprawia to, że kleszcze przebywają bliżej ziemi, gdzie wilgotność jest wyższa. Utrudnia to kleszczom zaatakowanie człowieka, co nie oznacza jednak, ze jest to niemożliwe. Również w cyklu dobowym następują zmiany w poziomie aktywności kleszczy. Największa jest ona w godzinach porannych i wieczornych.

Kogo atakują kleszcze ?

Ofiarami kleszczy są gryzonie i inne małe ssaki, gady i ptaki

Jak kleszcze znajdują ofiary

Kleszcze czekają na swoje ofiary na roślinności na przykład na wysokich źdźbłach trawy. Do wykrywania ofiar służą im organy Hallera znajdujące się w pierwszych parach odnóży. Dzięki nim kleszcze mogą wykryć swoje ofiary już z odległości kilkunastu metrów. Mogą też wykrywać drgania gruntu. Kiedy potencjalna ofiara przechodzi obok kleszcza pajęczak ten zsuwa się na jej ciało. Zazwyczaj nie gryzie on swojej ofiary od razu lecz przez kilka godzin poszukuje miejsca w których skóra jest cieńsza dzięki czemu łatwo będzie on mógł się w nią wkłuć. Szczególnie często wybierane są przez kleszcze miejsca ciepłe i wilgotne. Często wkłuwają się one pod pachami, za uszami, w fałdach skóry i w pachwinach. Pomijając dzieci nie żerują one na owłosionej skórze głowy, lecz na jej granicy ze skórą nieowłosioną. Po odnalezieniu odpowiedniego miejsca kleszcz znieczula miejsce ukłucia, rozcina je, a następnie wysysa krew swojej ofiary.

Jak uchronić się przed kleszczami

tępienie komarówPodstawową metodą uchronienia się przed ugryzieniami kleszczy są repelenty. Najczęściej przyjmują one formę sprayu lub płynu. Najmocniejsze repelenty zawierają w swoim składzie DEET. W uchronieniu się przed kleszczami pomoże też pokrywające możliwie dużą powierzchnię skóry ubranie w skład którego wchodzić będą kryte buty i spodnie z długimi nogawkami. Jeśli problemem są kleszcze żyjące na naszej działce lub w naszym ogrodzie to skutecznym sposobem na uchronienie się przed kleszczami jest również odkleszczanie ogrodu czyli zwalczanie kleszczy w ogrodzie lub odkleszczanie działki czyli zwalczanie kleszczy na działce. O tym jak wygląda odkleszczanie działki czyli zwalczanie kleszczy na działce lub odkleszczanie ogrodu czyli zwalczanie kleszczy w ogrodzie napiszemy pod koniec tego artykułu.

Odporność kleszczy

Kleszcze cechują się wyjątkowo wysoką odpornością. Wytrzymują nawet  40 minut w 70% roztworze etanolu. Mogą przeżyć w warunkach imitujących próżnie kosmiczną. Potrafią też przeżyć krótkie pranie przeprowadzone w niskiej temperaturze.

Swoją wysoką odporność kleszcze zawdzięczają chroniącemu przed wysychanie pancerzowi oraz tchawkom wewnątrz których mogą gromadzić zapasy powietrza dzięki czemu mogą one przez krótki czas przeżyć bez dostępu do tlenu.

Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na kleszcze na które kleszcze nie są odporne takie jak zamgławianie kleszczy lub oprysk na kleszcze. Szerzej opiszemy je pod koniec artykułu.

Jak wyciągnąć kleszcza

Jeśli znajdziemy na naszej skórze kleszcza nie powinniśmy go niczym smarować, przypalać ani wykręcać. Najlepiej wyciągnąć kleszcza za pomocą pęsety poprzez chwycenie go tuż przy skórze i wyciągnięcie zdecydowanym ruchem ku górze. Istnieją również przeznaczone do wyciągania kleszczy pompki i kleszczokarty. Po usunięciu kleszcza należy zdezynfekować miejsce na którym żerował.

Choroby porzenoszone przez  kleszcze

Ilość krwi wypijanej przez kleszcze nie jest duża w związku z czym jej związany z atakami kleszczy dla nikogo nie stanowi zagrożenia. Znacznie większym problemem są przenoszone przez kleszcze choroby. Chorób tych jest wiele. Dwie z nich występują szczególnie powszechnie i stanowią szczególnie duże zagrożenie dla człowieka. Choroby te to borelioza i Kleszczowe Zapalenie Mózgu.

Objawy boreliozy

Najbardziej charakterystycznym objawem boreliozy  jest rumień wędrujący pojawiający się w miejscu wkłucia kleszcza. Jest on również pierwszym objawem świadczącym o wystąpieniu tej choroby. Czas po który pojawia się rumień jest zróżnicowany. Najczęściej pojawia się on po upływie od 1 do 3 tygodni od wkłucia niemniej zdarza się, że od wkłucia się kleszcza do pojawienia się rumienia mijają nawet 3 miesiące. Najczęściej rumień przyjmuje formę szybko powiększającej się plamy na środku której znajdują się przejaśnienia. Często jednak zdarzają się również rumienie nietypowe. Rumienie nietypowe mają nieregularny kształt lub nie posiadają centralnego przejaśnienia.

Czasami na skutek ukłucia kleszcza pojawia się odczyn uczuleniowy, który można pomylić z rumieniem wędrującym. Na szczęścia odróżnienie rumienia od odczynu uczuleniowego nie jest trudne. Rumień wędrujący jest na tyle charakterystyczny, że jego rozpoznanie nie nastręcza problemów doświadczonym lekarzom. W związku z tym po jego rozpoznaniu nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych testów mających na celu wykrycie boreliozy. Odczyn uczuleniowy pojawia się bardzo szybko po ukłuciu kleszcza, a mianowicie po upływie mniej niż dwóch dni i nie powiększa się.

Zwiększanie się ilości przypadków boreliozy

Liczba stwierdzonych przypadków boreliozy stale rośnie.

Wynika to głównie ze zwiększania się liczebności kleszczy w Polsce związanego z ocieplaniem się klimatu. W 2005 roku stwierdzono w Polsce 4 406 zachorowań na boreliozę. W 2014 roku stwierdzono ich 13 868. Oznacza to niemal trzykrotny wzrost liczy stwierdzonych zachorowań.

Niektórzy sugerują, że zwiększenie ilości przypadków boreliozy wynika ze zmian stylu życia polegających na tym, że częściej biegamy itp. Pogląd ten nie wydaje się jednak słuszny. Obecnie nasz kontakt z przyrodą jest dużo mniejszy niż w przeszłości. Kiedyś zbieranie runa leśnego na przykład jagód, malin i grzybów na terenach leśnych było powszechne podczas gdy teraz jest dużo rzadsze.

Istnieją też sugestie, że zwiększenie się ilości wykrytych przypadków boreliozy wynika z zwiększenia się świadomości dotyczącej tej choroby oraz z zwiększenia się dostępności testów. Wydaje się jednak, że również te czynniki nie mogą odpowiadać za tak znaczący wzrost ilości stwierdzonych przypadków.

Przebieg boreliozy

Krętki boreliozy początkowo namnażają się w skórze. Dopiero jeśli nasz układ odpornościowy nie da sobie z nim rady następuje rozsiew krętków we krwi. W przypadku osób o osłabionej odporności krętki przechodzą do tkanek w których dalej przebywają. Na tym etapie często trafiają do stawów lub układu nerwowego.

Borelioza stawowa

Jeśli krętki boreliozy trafią do stawów może dojść do ich zapalenia. Mówimy wtedy o boreliozie stawowej.  Objawami boreliozy stawowej są opuchnięte, bolesne i zaczerwienione stawy. Najczęściej objawy występują tylko w jednym z dużych stawów. Zapalenie stawów często jest niesymetryczne czyli staw znajdujący się z jednej strony ciała boli podczas gdy odpowiadający mu staw z drugiej strony ciała nie. Charakterystyczną  cechą boreliozowego zapalenia stawów jest to, że może się ono przemieszczać. Oznacza to, że najpierw może zacząć boleć nas łokieć, a potem ból łokcia może minąć, a zamiast tego może zacząć nas boleć kolano.

Neuroborelioza

Jeśli krętki boreliozy trafią do układu nerwowego może dojść do neuroboreliozy. Najczęstszym objawem neuroboreliozy jest połowiczny paraliż twarzy spowodowany porażeniem nerwu twarzowego. Neuroborelioza odpowiada za większość przypadków porażenia nerwy twarzowego wśród dzieci oraz za jedną trzecią przypadków jego porażenia występujących u osób dorosłych.

Istnieje też cięższa, wymagająca leczenia szpitalnego postać neuboreliozy w której dochodzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.  Pojawia się ona jeśli krętki pojawią się w Ośrodkowym układzie nerwowym.

Zespół korzeniowy

Kolejna postacią boreliozy jest zespół korzeniowy. Zespół korzeniowy przypomina zapalenie korzonków lub rwę kulszową w związku z czym bardzo często jest on wadliwie rozpoznawany.

Kardioborelioza

Jeśli krętki trafią do serca może dojść do kardioboreliozy.  Objawami kordioboreliozy są zaburzenia rytmu serca. Na szczęście kardioborelioza występuje rzadko.

Leczenie boreliozy

Leczenie boreliozy polega głównie na podawaniu antybiotyków. Najczęściej trwa ono od 3 do 4 tygodni. Rumień wędrujący zazwyczaj zaczyna znikać już po kilku dniach od rozpoczęcia terapii. Bardzo ważne jest szybkie jej rozpoczęcie. Jeśli zacznie się ona w ciągu czterech tygodni od pojawienia się pierwszych objawów choroby to jej skuteczność wynosić może nawet  90 %.

Stosując antybiotyki w celu zwalczania boreliozy nie powinniśmy zapominać o tym, że nie są one nieszkodliwe. Antybiotyki uszkadzają układ moczowo-płciowy, pokarmowy i odpornościowy oraz niszczą florę bakteryjną. Zniszczenia powodowane przez antybiotyki w florze bakteryjnej mogą prowadzić do wielu negatywnych następstw takich jak grzybice pochwy, gardła i jelit oraz zakażenia bakteriami chorobotwórczymi. Negatywnym skutkom działania antybiotyków można częściowo zapobiec poprzez przyjmowanie probiotyków i prebiotyków.

Alternatywne metody leczenia boreliozy

Istnieje też profilaktyczna metoda leczenia boreliozy polegająca na podaniu doksycykliny natychmiast po wyjęciu kleszcza. Metoda ta jest jednak rzadko stosowana. Zalecana jest ona jedynie w przypadku osób dorosłych, które wielokrotnie zostały pokąsane przez kleszcze w miejscu w którym występuje borelioza.

Choroby mylone z boreliozą

Istnieje wiele chorób, które mylone są z boreliozą. Są to między innymi stwardnienie rozsiane i stwardnienie zanikowe boczne.

Kleszczowe zapalenie mózgu

Poważnym zagrożeniem ze strony kleszczy jest również kleszczowe zapalenie mózgu. Wywoływane jest ono przez wirusa Kleszczowego Zapalenia Mózgu zaliczanego do flawiwirusów. Wirus Kleszczowego Zapalenia Mózgu znajduje się w gruczołach ślinowych kleszczy. Można się nim zarazić od razu po ukłuciu nawet jeśli kleszcz nie zdążył pobrać większych ilości krwi. Według szacunków wirusem tym zarażonych jest 15 % kleszczy występujących na terenie Polski. Kleszcze są najczęstszą drogą przenoszenia się tej choroby, ale może się ona przenosić również poprzez niepasteryzowane mleko.

Przebieg i objawy kleszczowego zapalenia mózgu

Zazwyczaj nasz organizm dobrze radzi sobie z tą chorobą i przebiega ona bezobjawowo. Inkubacja kleszczowe zapalenia mózgu może trwać od 4 do 28 dni. Zazwyczaj jest to 8 dni. Zakażenie przebiega w dwóch fazach. Podczas pierwszej z faz wirus znajduje się w krwi, a podczas drugiej fazy dociera do Ośrodkowego Układu Nerwowego.

Początek pierwszej fazy kleszczowego zapalenia mózgu jest nagły. Objawy są mało charakterystyczne. Przypominają one objawy grypy. W tej trwającej od jednego do ośmiu dni fazie obserwuje się bóle głowy, gorączkę, wymioty i nudności. W przypadku blisko połowy osób zarażonych kleszczowym zapaleniem mózgu choroba ta kończy się na pierwszej fazie. Niestety u większości zarażonych dochodzi do drugiej fazy kleszczowego zapalenia mózgu. Druga faza choroby następuje po trwającym od 1 dnia do miesiąca okresie dobrego samopoczucia. Może ona przyjmować jedną z kilku postaci. Najczęściej przyjmuje ona postać łagodną. Cięższe postacie choroby występują rzadziej, a częstotliwość ich występowania rośnie wraz z wiekiem zarażonych. Przebieg choroby zaostrza też osłabienie układu immunologicznego i współistnienie innych chorób takich jak między innymi choroby nowotworowe i astma.

Powikłania kleszczowego zapalenia mózgu

Kleszczowe Zapalenie Mózgu prowadzi do licznych powikłań w obwodowym układzie nerwowym. Najczęściej występującymi są porażenia nerwów obwodowych i splotów barkowych. Powikłania te negatywnie wpływają na możliwość poruszania się poprzez ograniczenie ruchomości kończyn.

Rzadziej występującymi powikłaniami są uszkodzenia i zapalenia mózgu mogące prowadzić do niekontrolowanych odruchów i zaburzeń równowagi.

Jeśli u chorego pojawią się powikłania neurologiczne zazwyczaj konieczna jest długa i intensywna rehabilitacja. Niestety nie zawsze jest ona skuteczna.

Leczenie i profilaktyka Kleszczowego Zapalenia Mózgu

Jak dotąd nie opracowano leku, który spowalniałby namnażanie się wirusa kleszczowego zapalenia mózgu w związku z czym leczone są jedynie objawy tej choroby. Podczas leczenia objawowego chorym podawane są leki zmniejszające obrzęk mózgu. Prowadzone są też działania mające na celu zwalczanie wymiotów i nudności, likwidacje drgawek, nawadnianie chorego i obniżanie gorączki. Jednym z elementów profilaktyki zmniejszającej prawdopodobieństwo zachorowania na Kleszczowe Zapalenie Mózgu jest też odkleszczanie czyli zwalczanie kleszczy.

Szczepienia ochronne przeciwko Kleszczowemu Zapaleniu Mózgu

Podstawową metodą walki z Kleszczowym Zapaleniem Mózgu są szczepienia ochronne. O ich skuteczności świadczy fakt, że choroba ta nie występuje u zaszczepionych przeciwko niej polskich leśników mimo iż regularnie są oni narażeni na ataki kleszczy.

W celu uzyskania pełnej ochrony przed Kleszczowym Zapaleniem Mózgu konieczne jest przyjęcie szczepionki przeciwko tej chorobie trzykrotnie. Dwie pierwsze dawki podawane są wiosną lub zimą, a trzecia tuż przed rozpoczęciem się sezonu zachorowań na Kleszczowe Zapalenie Mózgu. Wspomniane dawki przyjmowane są w regularnych odstępach czasu wynoszących od 1 do 3 miesięcy i zapewniają co najmniej trzyletnią odporność zaszczepionej osoby na Kleszczowe Zapalenie Mózgu. W celu podtrzymania odporności raz na od 3 do 5 lat należy podawać dodatkową dawkę szczepionki.

Co jeśli z jakiegoś powodu konieczne jest uzyskanie odporności w krótszym czasie? W takiej sytuacji podawane są dwie dawki szczepionki w odstępach wynoszących 14 dni. Trzecia dawka szczepionki podawana jest po upływie od 5 miesięcy do roku od podania drugiej dawki.

Komu zagrażają kleszcze ?

Szczególnie narażone na ataki kleszczy są osoby często przebywające na terenach leśnych i na świeżym powietrzu takie jak leśnicy, zbieracze runa leśnego oraz turyści poruszający się pieszo, kajakiem, konno lub na rowerach.

Jak uniknąć ataków kleszczy ?

Najłatwiej zapobiec ukąszeniom kleszczy unikając miejsc na terenie których pajęczaki te występują. Niestety nie jest to łatwe. O ile wycieczek do lasów większość z nas może uniknąć to uniknięcie również przebywania na działkach i w parkach może być dość trudne. Zwłaszcza jeśli na przykład na działce mieszkamy.

Na prawdopodobieństwo ukłucia przez kleszcza wpływa również sposób zachowania w miejscach w których występują kleszcze. Niebezpieczne jest zwłaszcza chodzenie po zarośniętych paprociami, niskimi krzewami i trawami ścieżkach oraz siadanie bezpośrednio na trawie.

Warto wybierać też jasne ubrania w których łatwiej jest zauważyć chodzące po naszym ubraniu kleszcze.

Jeśli byliśmy w miejscu w którym prawdopodobieństwo, że zostaliśmy zaatakowani przez kleszcze jest szczególnie wysokie powinniśmy dokładnie obejrzeć naszą skórę, a dodatkowo poprosić inną osobę aby obejrzała nasze ciało w miejscach, których sami nie możemy zobaczyć.

Jak się pozbyć kleszczy z działki ? Jak się pozbyć kleszczy z ogrodu ?

Trudno nam wpłynąć na to czy i ile będzie kleszczy w lasach możemy za to wpłynąć na to, czy będą one obecne w naszych ogrodach. W idealnym dla kleszczy ogrodzie krzewy rosną gęsto, a trawa jest wysoka. Sporo jest też w nim wilgotnych i zacienionych miejsc w których panują idealne warunki dla rozwoju kleszczy. Dlatego prawdopodobieństwo, że w naszym ogrodzie będą kleszcze zmniejszy się jeśli krzewów będzie w nim niewiele, a znajdująca się w nim trawa będzie regularnie i krótko koszona. Nie powinno w nim też być paproci  na których kleszcze bardzo często przebywają. Niestety nawet wprowadzenie poważnych zmian w ogrodzie nie uchroni nas całkowicie przed kleszczami. Poza tym ogród bez krzewów składający się głównie z króciutkiego trawnika nie dla wszystkich jest tym czego pragną.

Na szczęście istnieją lepsze sposoby na zwalczanie kleszczy na działce lub zwalczanie kleszczy w ogrodzie. Sposoby te to zamgławianie przeciwko kleszczom i oprysk przeciwko kleszczom. Zamgławianie kleszczy podobni jak oprysk kleszczy skutecznie zwalcza za równo kleszcze jak i inne gatunki stawonogów w tym przede wszystkim komary.

 

Poza kleszczami  i komarami zamgławianie zwalcza również muchy, osy, szerszenie i meszki. Zamgławianie much, zamgławianie szerszeni, zamgławianie os, zamgławianie meszek, zamgławianie komarów i zamgławianie kleszczy to skuteczny sposób na zwalczanie much, zwalczanie szerszeni, zwalczanie os, zwalczanie meszek, zwalczanie komarów i zwalczanie kleszczy.

W przeciwieństwie do innych wymienionych przed chwilą stawonogów kleszcze nie mają skrzydeł w związku z czym ich zdolność do przemieszczania się na większe odległości jest ograniczona. Dzięki temu jeśli przeprowadzimy na naszej działce zabieg odkleszczania poprzez zamgławianie kleszczy lub oprysk kleszcza możemy  być pewni, że wyeliminuje to zagrożenie ze strony kleszczy na dłuższy czas.

Jak przebiega zamgławianie kleszczy ? Jak przebiega zamgławianie komarów ?

Podczas zamgławiania kleszczy w powietrzu rozpylana jest drobna mgła zawierająca w swoim składzie środek zwalczający kleszcze. Preparat ten przykleja się do wszelkich powierzchni znajdujących się na zamgławianym obszarze i powoduje śmierć wszystkich kleszczy, komarów, meszek i innych stawonogów znajdujących się na danym obszarze.

Poleć innym ten artykuł: