wołek zbożowy

Wołek zbożowy (Sitophilus granarius)

wołek zbożowy

 

Opis

Owad, który jest jednym z najgroźniejszych szkodników magazynowych. Mierzy on 1,5-5 mm, z tym że samice zwykle są nieco większych rozmiarów niż samce i mają dłuższy ryjek. Chrząszcz posiada ciało w kształcie wydłużonego owalu, o zabarwieniu ciemnobrązowym z lekkim połyskiem. Starsze osobniki są znacznie ciemniejsze, mogą występować nawet w kolorze czarnym. Na przedpleczu znajdują się wgłębienia punkcikowate. Podobne wgłębienia tworzą na pokrywach podłużne rzędy. Charakterystyczny dla tego owada jest dość długi ryjek oraz całkowicie zredukowane skrzydła. Wiąże się to więc z ich pełnym przystosowaniem do życia w magazynach. Pokrewny wołek ryżowy w przeciwieństwie do wołka zbożowego utrzymuje się jeszcze na polach i posiada umiejętność lotu.

Występowanie

Wołek zbożowy to gatunek, który występuje na całym świecie, jednak najczęściej można go spotkać w krajach klimatu umiarkowanego i subtropikalnego. Wołek przybył do nas zapewne z Bliskiego Wschodu, skąd rozprzestrzenił się po całym świecie. Obecnie wołek zbożowy stracił na znaczeniu wobec racjonalizacji metod przechowalnictwa i stosowania nowoczesnych środków ich zwalczania.

Rozwój

Już kilka dni po kopulacji samica wołka rozpoczyna składać jaja. W tym celu wybiera pokarm odpowiadający zarówno pod względem jakościowym, jak i struktury rozwojowi larwy. Gdyby ziarna były zbyt małe (np. kasze) larwa wołka nie byłaby w stanie odbyć swojego całkowitego rozwoju, gdyż przebiłaby się na zewnątrz i w szybkim tempie zginęła. Samica więc unika takich ziaren, a wybiera największe wśród ziaren pszenicy. Następnie wierci ryjkiem otwór w ziarnie, po czym umieszcza w nim jajo i zakleja otwór specjalnym wydzielonym przez siebie płynem. Dzięki temu odcina jajo od środowiska zewnętrznego, do czasu gdy rozwijający się organizm nie osiągnie dorosłości. Z reguły samica wołka zbożowego składa po jednym jaju do każdego ziarna. Jednak czasami zdarza się, że składa po 2, a nawet 3 jaja do jednego ziarna. Wtedy rozwija się do końca tylko jedna larwa.

Samica wołka jest w stanie złożyć około 100 jaj. W rzeczywistości jednak liczba ta jest bardzo często mniejsza i niejednokrotnie zależy od rodzaju, ilości pokarmu, jak i od zagęszczenia tego owada. Jeśli pokarm jest dogodny i dostępny w dużych ilościach, wówczas rozrodczość wołka osiąga maksymalny poziom.

Postacie dorosłe tego owada po złożeniu jaj zazwyczaj nie żyją zbyt długo. Ich pokarmem jest ziarno, jednak nie uszkadzają tych ziaren, do których złożone zostały jaja. Rozwój larwy wołka trwa średnio 21,5-84 dni. Długość ich rozwoju zależy w głównej mierze od temperatury oraz wilgotności. Jeśli temperatura spada poniżej 10 stopni Celsjusza lub wzrasta powyżej 34 stopni, dalszy rozwój bardzo często jest uniemożliwiony i larwy giną nie przepoczwarczając się. Cały cykl rozwojowy trwa do 35 dni w dogodnych, optymalnych warunkach. Zaś nawet do 200 dni w warunkach naszej zimy.

W Polsce w magazynach ogrzewanych rozwija się do 5 pokoleń rocznie, natomiast w nieogrzewanych 2 pokolenia.

W rozwoju wołka duże znaczenie odgrywa również wilgotność ziarna. Podczas gdy zawartość wody w ziarnie spada poniżej 14%, wówczas rozwój larwy ulega znacznemu zahamowaniu, a gdy spada poniżej 10% giną zarówno larwy jak i jaja.

Rozwój wołka odbywa się przede wszystkim w ziarnie zbóż, wyjątkiem jest niełuskane ziarno jęczmienia i owsa. Może też przebiegać w pęcaku, żołędziach czy grubościennym makaronie. Natomiast zakres pokarmowy osobników dorosłych jest szerszy.

Szkodliwość

Szkodliwość wołka polega na bezpośrednim niszczeniu i zjadaniu ziarna. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że działalność tego owada w znacznym stopniu ułatwia też inwazję innych szkodników. W szczególności takich, które nie są w stanie przegryźć skórki ziarna. Co więcej zaatakowane i zagrzane przez wołka ziarno podatne jest w większym stopniu na wszelkiego rodzaju infekcje grzybowe i bakteryjne.

TAGI: Zwalczanie wołka Gdynia, Wołek Zbożowy, Gazowanie wołka Gdańsk, firma zwalczająca wołka, Elbląg wołek zbożowy, Gazowanie silosów, warszawa, Fumigacja zboża, 

 

Poleć innym ten artykuł: